علاقه ایرانیان به هنر باعث شده است که ایران جز کشور های مطرح در زمینه هنر باشد. هنرمند بودن ایرانیان در کل دنیا ثابت شده است، ایران به دلیل وجود قوم های مختلف که هر کدام برای خودشان سنت‌ها و آداب و رسوم، پوشش وگویشی دارند و در هر موضوع نگرش ها و هنرهای خاص و منحصر به فردی دارند، این عامل باعث شده است تا سبک های و طرح های هنری ایران در هر زمینه متفاوت و جذاب باشد و باعث جلب توجه شود.
قوم های ایرانی هر کدام برای خودشان هنر های خاص و مختلفی دارند که الهام گرفته از محیطی که در آن زندگی میکنند سرچشمه گرفته است. نمونه های موجود طلا و جواهرات ایرانی که در موزه‌های مطرح دنیا قرار دارد نشان دهنده قدرت و عظمت ایرانیان در ساخت جواهرات است.
طبق بررسی‌های صورت گرفته جواهراتی که از قسمت شمال ایران به دست آمده اند با جواهراتی که در جنوب کشور به دست آمده اند سبک و طرحهای متفاوتی دارند، و طرح این جواهرات الهام گرفته از طبیعت و آداب و رسوم آن منطقه است. این امر باعث شده تا محققان بزرگ دنیا دلیل عظمت جواهرات ایرانی را به خاطر وجود اقوام و نگرش‌های مختلف بدانند، که در هر قسمتی از ایران این اقوام هنرمند وجود داشته و هنرها و سبک های خاصی را خلق میکنند، دو هزار سال پیش از میلاد، ایرانیان ساخت جواهرات و زیورآلات را شروع کرده‌اند، ابتدایی ترین جواهرات و زیورآلات به دست آمده مهره های رنگی هستند که مهره ها از وسط سوراخ شده و با طناب یا سیم های نازک مسی به عنوان گردنبند یا دستبند یا بازو بند مورد استفاده قرار می گرفتند.
جواهرات و زیور آلات در ایران از همان ابتدا به عنوان جز مهمی از لباس مورد استفاده قرار می گرفت، بیشترین استفاده کنندگان از جواهرات و زیورآلات ایل قشقایی و عرب ها بودند. جواهرات در میان مردم قشقایی شامل انواع گردنبند مهره ای، دستبند های مهره ای، گیسوبند، بازوبند و النگو بوده و ساخت جواهرات با گذر زمان ظرافت بیشتری پیدا کرده است، در حکومت های مختلف بهترین جواهرات و زیورآلات برای پادشاهان ساخته می‌شد یا اگر پادشاهی برای هدیه دادن دستور ساخت جواهراتی خاصی را می‌داد توسط هنرمندان ساخته می شد.
بیشتر پادشاهان کلیکسیونی از جواهرات را داشتند، ساخت جواهرات در دوره هخامنشیان شدت گرفت و آثار های بسیار فاخری طراحی و ساخته شد که تعدادی از آن جواهرات امروزه در موزه های مطرح دنیا قرار دارد، در آن زمان هنر جواهرسازی نتیجه هماهنگی سنت های مختلف و سبکهای خلاقانه بود. جواهراتی که در این دوره طراحی و ساخته شدند شامل انواع پلاک های آویز، دستبند، النگو، شمسه، دکمه، مهره، گردنبند و تراش سنگهای قیمتی بوده.
در دوره اشکانیان جواهرات زیبا تر و باشکوه تر شدند. در دوره اشکانیان جواهرات درخشش زیادی به خود گرفتند و طراحی و اندازه جواهرات ظریفتر شدند، جواهر سازان ایرانی با ظرفت تمام و طراحی های ظریف الهام گرفته از حیوانات یا طبیعت را توانستند در این دوره با زیبایی تمام روی جواهرات پیاده کنند، جواهرات و زیورآلات طراحی شده در این دوره شامل انواع آویز، سنجاق، انواع حلقه های ترکیب شده با سنگهای تراش خورده قیمتی، انواع کلاه های پادشاهی، کمربند و... بود.
اوج کیفیت جواهرات و زیور آلات را میتوان در زمان ساسانیان دید و در این دوره جواهرات به شکوفایی فراوانی رسید. در دوره ساسانیان هنر طلا و جواهر سازی رشد فراوانی کرد و کیفیت و پیچیدگی طرح ها و سکه ها نشان دهنده این امر است. تمدن ماد را میتوان پیشگام سبک های هنری دانست با شکل گرفتن پادشاهی بزرگ هخامنشی روند نزدیکی فرهنگ‌ها و تمدن های شرق باستان به نقطه عطف خود رسید در تمامی دوره های تاریخ ایران تجارت طلا و جواهرات بین ثروتمندان رونق فراوانی داشت و علاوه بر طلا و جواهرات سنگ های قیمتی نیز از ایران به کشورهای مختلف ارسال می‌شد، افراد ثروتمند در هر دوره برای خودشان طلا جواهرات خاصی را سفارش می‌دادند.
بیشتر بازرگانان از کشورهای دیگر طلا به ایران می‌آوردند و در قبال طلا سنگهای قیمتی از ایران می بردند، در دهه ساسانیان مصرف طلا در ایران بسیار افزایش یافت و از خلاقیت و عظمت هنرمندان ایرانی هر چقدر گفته شود کم است به خصوص در دهه‌های هخامنشی و ساسانی، پادشاهان این دهه که شامل هرمز اول و خسرو دوم علاقه بسیار زیادی به طلا و جواهرات داشتند و بهترین هنرمندان را به کار می‌گرفتند تا بهترین تاج و تخت پادشاهی را برای آنها بسازند. تخت و جواهرات ساخته شده در این زمان باعث حیرت مورخان شده است که چگونه هنرمندان ایرانی در آن زمان با امکانات محدود، کمبود تکنولوژی توانسته‌اند تاج و تخت های بسیار زیبایرا خلق کننده، بیشتر مورخان در کتابهای خود نوشتند که طلا و جواهرسازان ایرانی در عصر خود همواره شهره آفاق بوده‌اند.
با ورود به قرن بیستم هنر طلا و جواهر سازی وارد عصر جدیدی شد ولی به هر زمان از تاریخ طلا و جواهرات ایران نگاه کنید باعث غرور و افتخار است که هنرمندان بسیار بزرگی در این صنعت وجود داشتند و روز به روز توانسته اند هنر و خلاقیت این مرز و بوم را به رخ جهانیان بکشند و قدرت و عظمت ایرانیان را در سطح جهان به نمایش بگذارند.
